(دبیران)

نجم الدین علی پسر عمر پسر علی معروف به «کاتبی» و«دبیران» از حکیمان و عالمان بزرگ ایران در قرن هفتم هجری است. از نخستین سالهای زندگی وی خبری در دست نیست.ایشان به درخواست خواجه شمس الدین محمد جوینی وزیر در مدرسه‌ای که خواجه ساخته بود به تدریس مشغول می‌شوند. همچنین در ساخت رصدخانه مراغه به خواجه نصیرالدین طوسی کمک می‌کرده.

آثار نجم الدین علی کاتبی قزوینی عبارت است از: رساله شمسیه، در منطق که به نام خواجه شمس‌الدین وزیر تألیف کرده؛ حکمت الدین که در حکمت الهی نوشته؛ کتاب العین که در منطق نوشته؛ جامع‌الدقایق در حکمت و منطق؛ کتاب المنصص در شرح کتاب معروف «ملخص» امام فخر رازی که در سال 671 به پایان رسانیده؛ شرح بر کشف الاسرار عن غوامض الافکار، افضل الدین خونجی[1].

کاتبی قزوینی شافعی مذهب بوده است، چنان که علامه‌ی حلی درباره‌ی او می‌نویسد: «از فاضلان عصر و از دانشمندترین آنها به منطق بوده و او را تصانیف زیادی است که من شرح کشف را پیش وی خواندم. اخلاق او نیکوست و مناظرات خوبی دارد و از دانشمندترین علمای شافعی است و در حکمت تبحر دارد.[2]»

نجم الدین علی دبیران در رمضان سال 675 هجری یعنی سه سال پس از مرگ خواجه نصیرالدین طوسی، وفات یافت. از جمله شاگردان بزرگ دبیران: قوام‌الدین ابوعلی محمد یازری حکیم که در سال667 به مراغه رفت و در خدمت کاتبی منطق می‌آموخت. علامه‌ی معروف قطب‌الدین شیرازی[3]

دیدگاه‌های دیگران ()